We komen regelmatig mensen tegen die zichzelf graag in de slachtofferrol plaatsen. Of het nu gaat om collega's op je werk, vrienden in sociale kringen of  familieleden, het kan een uitdaging zijn om met hen om te gaan zonder je eigen positieve energie te verliezen. In deze blog laat ik je zien hoe je kunt omgaan met mensen die altijd in de slachtofferrol zitten, terwijl je toch het plezier en de positiviteit behoudt in je interacties met hen.

‍De slachtofferrol

Iemand die altijd in de slachtofferrol zit, wordt vaak omschreven als een persoon die consistent neigt naar het zien van zichzelf als slachtoffer van omstandigheden, situaties of het gedrag van anderen. Deze persoon heeft de neiging om de verantwoordelijkheid voor negatieve gebeurtenissen buiten zichzelf te plaatsen en heeft moeite om verantwoordelijkheid te nemen voor eigen acties of keuzes. Ze ervaren regelmatig problemen, uitdagingen of tegenslagen en zien dat als onvermijdelijke en onrechtvaardige gebeurtenissen waartegen ze weinig kunnen doen.

Mensen die in hun slachtofferrol zitten, kunnen zichzelf vaak uitdrukken met klachten, negatieve uitlatingen en een algemeen pessimistische kijk op het leven. Ze kunnen weerstand bieden tegen oplossingen of adviezen en zich vastklampen aan hun negatieve overtuigingen. Dit gedragspatroon kan hun vermogen om positieve veranderingen aan te brengen in hun leven belemmeren, omdat ze zichzelf beperken tot een passieve rol waarin ze weinig controle lijken te hebben over hun eigen situatie.

‍WELKE STRATEGIE KUN JE GEBRUIKEN

Er zijn meerdere strategieën die je kunt gebruiken om effectief om te gaan met mensen die altijd in hun slachtofferrol zitten, terwijl je het leuk houdt voor jezelf. Hier is een stapsgewijze strategie die je kunt volgen:

‍Stap 1: Bewustwording en empathie

Voordat je met een strategie begint, is het belangrijk om je bewust te worden van de desbetreffende persoon en gedrag. Probeer te begrijpen waarom ze zich zo gedragen en wat hun mogelijke motivaties zijn. Dit zal je helpen om empathie te ontwikkelen en te voorkomen dat je oordeelt voordat je een plan maakt.

Stap 2: Luister actief en erken gevoelens

Wanneer de persoon in de slachtofferrol begint te klagen of zich negatief uit te laten, luister dan aandachtig naar wat ze zeggen. Laat merken dat je hun gevoelens erkent door af en toe knikkend te reageren, oogcontact te houden en verbale bevestigingen te geven, zoals "Ik begrijp dat dit moeilijk voor je is."

Stap 3: Stel grenzen

Het is belangrijk om je eigen emotionele welzijn te beschermen. Als het gesprek te lang duurt of te negatief wordt, aarzel dan niet om beleefd maar duidelijk je grenzen aan te geven. Je kunt zeggen: "Ik wil graag naar je luisteren en je steunen, maar laten we ook over positieve dingen praten."

Stap 4: Bied constructieve perspectieven aan

Wanneer de persoon klaagt over een situatie, bied dan constructieve perspectieven aan. Dit betekent niet dat je hun problemen minimaliseert, maar eerder dat je hen helpt om anders naar de situatie te kijken. Stel vragen als "Wat denk je dat je zelf in deze situatie kunt doen?" of "Heb je overwogen om het op deze manier te benaderen?" Als iemand afgeeft over zaken, die buiten de beïnvloeding van die persoon staan, bijvoorbeeld de overheid, gemeenten, politiek, vraag dan hoe die persoon het zou oplossen en laat dat doen vanuit het perspectief van de instantie waar commentaar op wordt gegeven.

Stap 5: Benadruk dankbaarheid en positiviteit

Moedig de persoon aan om dankbaarheid e uiten voor de goede dingen in hun leven en positieve ervaringen te delen. Je kunt je eigen positieve ervaringen delen om de sfeer lichter te maken en hun perspectief te verschuiven van negatief naar positief. Dus richt je op wat er wel goed gaat, een beetje overdrijven mag.

Stap 6: Bied ondersteuning aan

Als de persoon open staat voor advies of hulp, bied dan je ondersteuning aan. Bied aan om samen oplossingen te vinden of om te helpen bij het aanpakken van de uitdagingen waar ze mee te maken hebben. Dit toont dat je er echt om geeft en dat je wilt bijdragen aan positieve verandering. Schuif het niet op de lange baan, maak concrete afspraken en pak het gelijk aan.

Stap 7: Zorg voor je eigen welzijn

Jij  bent niet verantwoordelijk voor het geluk van anderen. Het is belangrijk om je eigen emotionele welzijn te beschermen. Als de interactie te belastend wordt, is het prima om het gesprek te beëindigen of afstand te nemen.

ALS HET SLACHTOFFER NIET OPENSTAAT VOORADVIEZEN

Als je te maken hebt met iemand die blijft klagen en beweert dat alles al geprobeerd is zonder open te staan voor adviezen, kan het een uitdaging zijn om hiermee om te gaan. In deze situatie kun je enkele specifieke strategieën toepassen om de interactiepositief te houden en mogelijk de denkwijze van de persoon te verschuiven:

Valideren van gevoelens: Begin het gesprek door de gevoelens van de persoon te valideren. Zeg iets als "Ik begrijp dat je gefrustreerd bent omdat je het gevoel hebt dat alles al geprobeerd is en niets lijkt te werken."

Open vragen stellen: Probeer open vragen te stellen die de persoon aanmoedigen om dieper na te denken over hun situatie. Vragen als "Wat heb je tot nu toe geprobeerd?" of "Zijn er bepaalde benaderingen die je nog niet hebt overwogen?" kunnen helpen om hun denken te stimuleren.

Empathisch luisteren: Blijf aandachtig luisteren zonder meteen advies te geven. Soms willen mensen gewoon gehoord worden zonder dat ze meteen oplossingen horen. Laat merken dat je begrijpt dat ze het moeilijk hebben.

Herken succesverhalen: Probeervoorbeelden aan te halen van situaties waarin anderen vergelijkbare uitdagingen hebben overwonnen. Dit kan helpen om de overtuiging te doorbreken dat "niets werkt" en laten zien dat er mogelijkheden zijn.

De kracht van kleine stappen: Als de persoon overweldigd lijkt door het idee van grote veranderingen, suggereer dan om kleine stappen te nemen. Benadruk dat elke kleine stap in de goede richting een positief verschil kan maken.

Perspectief verschuiven: Probeersubtiel het perspectief van de persoon te verschuiven. Bijvoorbeeld, als ze zeggen dat "niets werkt", kun je zeggen: "Misschien hebben sommige dingen niet het gewenste resultaat opgeleverd, maar dat betekent niet dat er geen andere aanpak mogelijk is."

Eigen ervaringen delen: Deeljouw eigen ervaringen waarin je te maken had met uitdagingen en hoe je die hebt aangepakt. Dit kan helpen om een gevoel van verbinding en begrip te creëren.

Suggesties met toestemming: Als je toch advies wilt geven, vraag dan eerst om toestemming. Zeg bijvoorbeeld: "Zou het oké zijn als ik een idee deel dat je misschien nog niet hebt overwogen?"

Grenzen stellen: Als de persoon blijft vasthouden aan hun negatieve overtuigingen en niet open staat voor enige verschuiving, is het belangrijk om je eigen grenzen te respecteren. Je kunt beleefd aangeven dat je bereid bent te helpen, maar dat je niet kunt blijven luisteren naar dezelfde klachten zonder enige poging tot verandering.

Bied later ondersteuning: Als het gesprek niet goed verloopt, laat dan weten dat je er bent om te helpenwanneer ze er klaar voor zijn. Soms hebben mensen tijd nodig om hun denkwijze aan te passen.

‍Mijn conclusie

Jij bent niet verantwoordelijk voor de keuzes en overtuigingen van anderen. Blijf vriendelijk, geduldig en respectvol, maar zorg er ook voor dat je je eigen emotionele welzijn beschermt. Als je merkt dat je relatie met iemand in de slachtofferrol te veel en te lang negatief doorwerkt, kun je overwegen de relatie in een ander vorm voort te zetten. Minder en/of korter contact, spreek met jezelf af wanneer je grens bereikt is. Je kunt de relatie altijd verbreken! Denk ook aan jezelf, van contact met positief ingestelde personen word je nu eenmaal veel gelukkiger.  

Heb je moeite om met personen om te gaan die in de slachtofferrol zitten of met personen met een negatieve attitude? Ik sta klaar om je te helpen hier goe mee om te gaan. Als je klaar bent om stappen te zetten, meld je dan nu aan door je gegevens achter te laten op het contactformulier. Binnen 24 uur neem ik contact met je op om je passende ondersteuning te bieden. Wacht niet langer, neem die eerste stap naar verandering en laat mij je helpen het beste uit jezelf te halen.

Heb jij het gevoel dat je te veel stress ervaart? Zou je daar  stappen in willen zetten. Ik kan je helpen om blokkades op te lossen en balans terug te vinden en te behouden. Meld je dan nu aan door je gegevens achter te laten op het contactformulier en ik neem binnen 24 uur contact met je op, om jou passend te ondersteunen.

Ik ben Walter Keyner, Coach en Hypnose- en regressietherapeut bij Wutah in Gouda

‍

‍